1970’lerden 1980’lere kadar müzik köklü bir dönüşüm geçirdi. Yeni teknolojilerin yükselişi, synthesizerların kitlesel üretim bir enstrüman haline gelmesine olanak tanıdı. Oberheim OB-Xa, Yamaha DX7 gibi ikonik synthesizer ve birçok diğeri, birçok 1980’ler hitinin temelini oluşturdu. Bu yazımızda 1980’lerde en popüler synthesizerları inceleyeceğiz.
1. MiniMoog (1970-1981)
MiniMoog, 1980’lerin ilk synthesizerlarından biri olarak hiç şüphesiz 1970’lerde başladı. Robert Moog, synthesizerları herkes için erişilebilir hale getirmeyi amaçladı. Daha önce çok pahalı ve nadir bulunan bu enstrümanlar, 1970 yılında birçok kişi için ulaşılamazdı. Moog synthesizer, sadece birkaç üniversite ve müzisyenin şanslı olduğu bir enstrüman olarak biliniyordu.
İşte bu ihtiyaçtan doğan MiniMoog oldu. Ancak başlangıçta en fazla “100 kopya” satılacağı tahmin ediliyordu.
Aksine, MiniMoog 13 yıl boyunca sürekli olarak üretildi ve 12.000’den fazla kopya satıldı. Bu synthesizer perakende mağazalarında satılan ilk synthesizerdı ve kısa bir süre de olsa 80’lerin ikonlarından biri olarak varlığını sürdürdü.
Bu synth’in potansiyelini keşfeden sanatçılar listesi ise sonsuz: Stevie Wonder, Herbie Hancock, Chick Corea, Sun Ra, Giorgio Moroder ve birçok diğerleri…
Üretimi 1980’lerin başında durdurulsa da, son 10 yılda güncellenmiş bir versiyon olan Moog Minimoog Model D 2022 piyasaya yeniden sunuldu.
Moog 2022 Edition Minimoog Model D Analog Synthesizer
2. Yamaha CS-80 (1977-1980)
Prophet-5 ve Oberheim OB-X ile rekabet eden Yamaha CS-80, 80’lerin başında tanıtılan en önemli polifonik analog synthesizerdan biri olarak sıkça tanımlanır.
Yunan besteci Vangelis, Yamaha CS-80’i yoğun bir şekilde kullanmıştır. Ona göre bu synthesizer, “kariyerimin en önemli enstrümanı ve benim için en iyi analog tasarımı” olarak tanımlanmıştır.
Brian Eno, Kate Bush, Michael Jackson ve birçok diğer sanatçı tarafından kullanılan bir synthesizer olan Yamaha CS-80, 8 farklı sesi bir araya getirme ve çok yönlülüğü ile bilinir. Ancak, Yamaha CS-80’in tasarımı, 81 kg ağırlığında olması nedeniyle birçok sırt ağrısına neden olmuştur!
Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, bugünün Nord Lead 2 synthesizer yaklaşık olarak 5 kg ağırlığındadır – bu da demek oluyor ki, Yamaha CS-80’in ağırlığını yakalamak için on tane Nord Lead 2 taşımanız gerekmektedir.
Yamaha şu ana kadar bu modelin üretimine yeniden başlamamış olsa da, 2015 yılında CS-80’e dayalı 37 tuşlu mini synthesizerı Reface CS’yi tanıtmıştır.
3. Sequential Circuits Prophet 5 (1977-1984)
Prophet-5: 1980’lerin en dayanıklı synthesizerı!
Sequential Circuits Prophet-5, 1977’de tanıtılan yenilikçi özellikleriyle 1970’lerin ve 80’lerin öncüsüydü: kendi synth seslerinizi kaydetme ve çoklu ses özelliği!
Sequential Circuits’in kurucusu Dave Smith, Prophet-5 fikrini neredeyse iptal etmişti. İlk başta, mikroişlemcileri kendi synthesizer çipleriyle birleştirerek programlanabilir bir synthesizer fikrini ortaya atmıştı. Ancak Moog ve Arp, 1977’de bunu geliştiremediklerinde, bu projeden vazgeçip tamamen bu projeye odaklanmıştı. Bu parlak fikir, onu hem 1970’lerin hem de 1980’lerin en iyi synthesizerlarından biri yaptı ve sanatçıların deney yapmasına olanak tanıdı.
Michael Jackson, Peter Gabriel, Pet Shop Boys, Eurythmics, Kraftwerk gibi birçok sanatçı, Sequential Circuits Prophet-5’i gerçek bir müzik makinesi haline getirdi ve bir hit parçasını diğerinin ardından çıkardı. Bu ünlü 1980’ler synthesizer, pop dünyasında sadece ünlü olmakla kalmayıp, Terminator (1984) filminin müziklerinde de merkezi bir rol oynadı.
Bu synthesizerın uzun ömürlülüğü ve aşırı uyumluluğu, daha yeni sanatçılar arasında da hissedildi. Örneğin, Pendulum veya Radiohead gibi. Thom Yorke, 2000 yapımı “Kid A” albümündeki ikonik açılış parçası “Everything In Its Right Place”i Prophet-5’in sesleri etrafında oluşturdu.
Bugün, Prophet-5’in birçok sanal ve analog taklitleri bulunmaktadır ve Sequential Circuits, 2020’de Prophet-6 ve Prophet-10 gibi varyantları yeniden piyasaya sürmüştür.
Sequential Prophet-5 61-Tuş Analog Synthesizer
5. Oberheim OB-Xa (1980-1982)
Oberheim kelimesini duyduğunuzda aklınıza hemen o geliyor – Van Halen’ın “Jump” şarkısı. Eddie Van Halen tarafından çalınan ikonik giriş rifleri, bizi hemen OB-Xa’nın canlı bas ve synth seslerine geri götürüyor. Bu ünlü 1980’ler synthesizer, farklı sesler arasında çok katmanlı oluşturmanıza izin vererek kendi şarkılarınızda benzersiz bir ses elde etmenizi sağlayabilir.
Oberheim OB-Xa alternatifleri:
Belki de bir OB-Xa satın almayı düşünmüşsünüzdür, ancak ne yazık ki üretimi 1982’de durduruldu. Kullanılmış bir tane bulmak oldukça zor olabilir, ancak neyse ki bazı alternatifler var. Mayıs 2022’de Oberheim OB-X8 piyasaya sürüldü. Oberheim OB-X, OB-Xa ve OB-8 modellerinin ses mimarisi ve filtrelerini birleştiren 8 sesli analog bir synthesizerdır.
Oberheim OB-X8 Analog Synthesizer
7. Yamaha DX7 (1983-1987)
Yamaha DX7, karakteristik FM tabanlı sesiyle 1983-1989 yılları arasında önemli başarı elde ederek müzik tarihine damgasını vurdu.
DX7’den önce, Minimoog klavye ve synthesizerların rolünü yeniden tanımlamıştı. Bu, onların ritim bölümlerinden çıkıp virtüöz gitaristlerle rekabet etmelerine olanak tanıdı.
Ancak DX7 teknolojiyi ustalıkla kullanarak FM’yi kitlelere tanıttı ve yaklaşık 150,000 ünite satış yaparak 1980’lerin en iyi synthesizerlarından biri ve en çok satanlarından biri oldu!
Peki, DX7 neden 1980’lerin en iyi synthesizerlarından biriydi? Bruce Springsteen ve Janet Jackson gibi sanatçılarla çalışan ünlü yapımcılar ve klavyeciler, DX7’de çok yönlülük buldular ve bu, Fender Rhodes/CS-80 gibi büyük (ve inanılmaz ağır) enstrümanları değiştirme potansiyeline sahipti. Bu, müziğin yapılma şeklini dönüştürücü bir şekilde değiştirdi.
DX7 I hakkında birkaç eğlenceli bilgi:
- DX7 I oldukça gürültülüydü, bu yüzden bazı insanlar hızla ondan vazgeçti.
- Klavyesi sadece MIDI hızını 1 ile 100 arasında desteklediği için stüdyolarda ana klavye olarak ideal değildi.
- DX7 I tarafından üretilen e-piyano sesleri 80’lerde önemli ün kazandı ve birçok kişi bunları gerçek Fender Rhodes sesi sanarak yanıldı.
Yamaha, orta 1980’lerde birçok düşük maliyetli FM synthesizerlarıyla pazarı doldurdu ve DX7’yi 1989’da durdurdu. 2015 yılında Yamaha, daha küçük ve hafif bir FM sentezleyici olan Reface DX’i piyasaya sürdü.
Tüm synthesizerlar ve fırsatlar için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
